Η Δυναστεία των Τραγουδιών και άλλα μεζεδάκια

Τυχαίνει μερικές φορές ένα από τα μεζεδάκια της πιατέλας να μου φανεί τόσο γουστόζικο ή τόσο χοντρό που να μνημονευτεί και στον τίτλο του άρθρου -και κάτι τέτοιο συμβαίνει και σήμερα.

Λογικό είναι να ξεκινήσουμε ακριβώς από αυτό το μεζεδάκι τη σημερινή μας περιήγηση στα σημεία και τα τέρατα του γραπτού και ηλεκτρονικού τύπου.

Λοιπόν, σύμφωνα με άρθρο του skai.gr, αρχαιολόγοι στην Κίνα έφεραν στο φως μια αρχαία επιγραφή από τη… Δυναστεία των Τραγουδιών.

Ποια ήταν όμως αυτή η δυναστεία και γιατί δεν την αναφέρουν τα βιβλία της ιστορίας; Να είναι τίποτα περιφημοι τραγουδιστές σαν τους Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης; Αλλά αυτοί συντεχνία είχαν, όχι δυναστεία.

Απλώς, το αγγλικό άρθρο από το οποίο άντλησε υλικό, ας πούμε, ο δαιμόνιος συντάκτης του Σκάει (μάλλον είναι αυτό), ανέφερε: the Song Dynasty.

Και αφού στα αγγλικά song θα πει τραγούδι, δεν κάθισε ο άνθρωπος να το πολυψειρίσει, έπλασε την καινούργια δυναστεία -κι άσε τους Κινέζους να επιμένουν ότι η Δυναστεία Σονγκ διάρκεσε απο το 960 ως το 1279. (Επί των ημερών της μάλιστα εκδόθηκαν πρώτη φορά χαρτονομίσματα).

Παρακαλείται το περιοδεύον συμβούλιο του ιστολογίου να αποφασίσει αν η Δυναστεία των Τραγουδιών θα γραφτεί στα κατάστιχα της Νομανσλάνδης ή της Απωνίας.

* Διαβάζω άρθρο για την πρόσφατη συνέντευξη του Αλ. Τσίπρα στη Γκάρντιαν, όπου ο πρωθυπουργός αναφέρει μεταξύ άλλων: προχώρησα με ένα πρόγραμμα βαθέων μεταρρυθμίσεων.

Το λάθος αυτό είναι συχνό, το κάνουν πολλοί, αλλά δεν παύει να είναι λάθος. Δεν εννοώ τις… μεταρρυθμίσεις, εννοώ τη γενική πληθυντικού «των βαθέων» που δεν μπορεί να είναι θηλυκού γένους. Το θηλυκό του «βαθύς» είναι ή «βαθιά» ή, λογιότερα, «βαθεία». Στη μία περίπτωση η γενική πληθυντικού είναι «βαθιών μεταρρυθμίσεων» (το προτιμώ), στη δεύτερη περίπτωση «βαθειών μεταρρυθμίσεων» (ίσως το προφέρετε ασυνίζητο) -πάντως σε καμιά περίπτωση δεν είναι «βαθέων».

Πολύ συχνό λαθάκι της ιδιας κατηγορίας είναι το «παχέων αγελάδων» -ή «παχειών» ή «παχιών». Το παχέων μόνο σε ταύρους ταιριάζει.

* Ωστόσο, σε ποιον θα χρεώσουμε το μαργαριτάρι; Στον Τσίπρα; Μάλλον όχι, η συνέντευξη δόθηκε στα αγγλικά. Στον μεταφραστή της ΕφΣυν; Ίσως, αλλά ίδια διατύπωση βρίσκω και σε άλλες πηγές. Ίσως δόθηκε έτσι από το ΑΠΕ, ίσως από το γραφείο του πρωθυπουργού.

* Παρεμπιπτόντως, η Γκάρντιαν χαρακτηρίζει τον Τσίπρα The longest-serving Greek prime minister since the economic crisis began, τον μακροβιότερο Έλληνα πρωθυπουργό από τότε που άρχισε η κρίση. Δεν είμαι σίγουρος ότι το μετράει σωστά. Από τις 26 Ιανουαρίου 2015 μέχρι τις 23 Ιουλίου 2017 που δόθηκε η συνέντευξη έχουμε 910 μέρες, και μάλλον πρέπει να αφαιρεθούν και οι περίπου 25 ημέρες της υπηρεσιακής κυβέρνησης Θάνου τον Αύγουστο-Σεπτέμβρίο του 2015. Όμως η κυβέρνηση Σαμαρά διάρκεσε από τις 21.6.2012 έως τις 26.1.2015, που μας κάνει 950 μέρες (δεν τις μετράω μία-μία, υπάρχει σάιτ που τα λογαριάζει).

Προφανώς οι Άγγλοι ξέρουν ότι θα εξαντλήσει την τετραετία.

* Ως επιστημονικός κλάδος, οι γλωσσολόγοι δεν έχουν πολύ μεγάλο γόητρο στο ευρύ κοινό -άλλοι επιστήμονες απολαμβάνουν περισσότερο τη δημοσιότητα. Ωστόσο, πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με τον εντυπωσιακό τίτλο «Ο γλωσσολόγος ήταν σχεδόν τέλειος»

Ο αγγλικός τίτλος, βέβαια, είναι εντελώς διαφορετικός: Double negative, ήγουν «διπλή άρνηση». Εμείς εδώ στο ιστολόγιο έχουμε ασχοληθεί αρκετά με τη διπλή άρνηση -που είναι υποχρεωτική στα νέα ελληνικά, π.χ. «δεν θέλω τίποτα» αλλά θεωρείται λάθος στα αγγλικά- και έχουμε καυτηριάσει και τον σουσουδίστικο «τρόμο της διπλής άρνησης» διάφορων δημοσιογράφων που σκέφτονται στα αγγλικά και την αποφεύγουν.

Φαίνεται ότι και ο εκδότης του βιβλίου φοβήθηκε τη διπλή αρνηση κι έτσι έβαλε τον γλαφυρό αυτόν τίτλο, ο οποίος πάντως δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία αλλά ακριβής μετάφραση του γαλλικού τίτλου. (Η επιλογή του τίτλου είναι προνόμιο του εκδότη, όχι ευθύνη του μεταφραστή) Το βιβλίο δεν το έχω δει, αλλά αν κρίνω από το οπισθόφυλλο που δημοσιεύεται εδώ, τα ελληνικά του είναι λίγο περίεργα: Ο Τζέρεμυ Κουκ είναι η ιδιοφυΐα του Ινστιτούτου Ουόμπας, μιας ιντελιγκέντσιας γλωσσολόγων της νότιας Ιντιάνα που παρέχουν τις υπηρεσίες τους και στον προσαρτημένο παιδικό σταθμό. Ιντελιγκέντσια γλωσσολόγων; Τι θα πει αυτό;

* Δεν ξέρω αν έχει δίκιο η Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου στην αντιπαράθεσή της με τον Ν. Παππά, αλλά στα λατινικά τα θαλάσσωσε, μάνεντ είναι το σωστό και όχι το όι όι μάνεμ που έγραψε.

Και δεν μάνεντ μόνο τα σκρίπτα. Και τα τιτιβίσματα μάνεντ, και τα βλέπουμε και γελάμε.

* Στον ιστότοπο της ΕΡΤ δημοσιεύτηκε άρθρο για τις πολικές αρκούδες του ζωολογικού κήπου του Λάπλαντ, στη βόρεια Φινλανδία, οι οποίες ζεσταίνονται διότι κάνει 25 βαθμούς λέει.

Μόνο που αυτό το Λάπλαντ νομίζω πως εντώ στο Ελλάντα το λέμε Λαπωνία.

* Σε άλλη συνέντευξή του, στον Άλφα, ο Αλέξης Τσίπρας είπε, ανάμεσα στ’ άλλα, ότι «θέσαμε τα θεμέλια -σας μιλάω σαν μηχανικός».

Είδα στο Φέισμπουκ έναν γνωστό μου, αντίθετο πολιτικά με τον Τσίπρα, να ειρωνεύεται αυτή τη σύνταξη, διότι, λέει, σημαίνει ότι «μιλάει σαν να είναι μηχανικός, άρα δεν είναι».

Θα υπερασπιστώ όχι τον Τσίπρα, που έρχεται και παρέρχεται, αλλά τη νεοελληνική γλώσσα από τη μπαμπινιώτικη διαστρέβλωση που της γίνεται. Ακόμα και όσοι τηρούν τη διάκριση «σαν» και «ως» (διότι άλλοι θεωρούμε ότι ουσιαστικά έχει πάψει να υφίσταται) έχουν κατά νου ότι το «σαν» δεν εισάγει μόνο παρομοιώσεις, αλλά χρησιμοποιείται και ως αιτιολογικό.

Ήδη το 1946 ο Αχιλλέας Τζάρτζανος, στη μνημειώδη «Νεοελληνική σύνταξι» ενώ επικρίνει χρήσεις όπως «αναγνωρίστηκε η Ελλάδα σαν κράτος ανεξάρτητο» (δέχεται μόνο το ‘ως’), δέχεται το «σαν» όταν (σελ. 242 του β’ τόμου): «επέχει θέση κατηγορηματικού προσδιορισμού, προκειμένου όχι για παρομοίωση, παρά για μια πραγματική σχέση ή κατάσταση ή ιδιότητα, η οποία προβάλλεται ως αιτιολογία, για κείνο που λέγεται στην πρόταση αυτή».

Και δίνει ο Τζάρτζανος παραδείγματα αποδεκτών χρήσεων όπως:

• να μεταλάβεις κι εσύ γιε μου, σα Χριστιανός [= σα Χριστιανός που είσαι, αφού είσαι Χριστιανός]
• να μου δηλώσεις ορθά-κοφτά, σαν κόρη του Ζάρκα, αν θα μείνεις [σαν κόρη του Ζ. που είσαι, αφού είσαι κόρη του Ζ.]
• να κρίνετε κι εσείς σα σπουδασμένος άνθρωπος [σα σπουδασμένος άνθρωπος που είστε, εφόσον είστε σπουδασμένος]

Ολόιδια περίπτωση είναι και το «σας μιλάω σαν μηχανικός» [που είμαι] του Τσίπρα.

* Σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι το ΕΣΡ «πρέπει να διεξάγει άμεσα» τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικες άδειες.

Συμφωνώ. Όμως, σύντροφοι, δεν θα τον διεξάγει πολλές φορές τον κανονισμό. Μία φορά θα τον διεξαγάγει. Κι αν σας ενοχλεί το -αγαγ- βάλτε άλλο ρήμα: να πραγματοποιήσει, ας πούμε. Ή να οργανώσει. Ή να δρομολογήσει.

Ή, όπως θα λέγανε οι κουμπάροι στην Κύπρο, «πρέπει να διεξάξει άμεσα». Καλύτερο το βρίσκω, παρά το λάθος «να διεξάγει».

* Tα γλωσσικά μουστάκια της εβδομάδας, σε άρθρο του αντιδήμαρχου της Χερσονήσου, με αφορμή το περιστατικό με το «αέριο γέλιου» και τη βρετανίδα τουρίστρια, και μάλιστα στην πρώτη-πρώτη πρόταση:

Σχετικά με το πρόσφατο ατυχές και θλιβερό γεγονός, με τη 18χρονη Βρετανίδα επισκέπτη μας στα Μάλια…

Γιατί «η Βρετανίδα επισκέπτης» και όχι «επισκέπτρια»;

Στο ίδιο άρθρο διαβάζουμε για το «υπάρχων μοντέλο» στα Μάλια. Έχει και άλλα σημεία προβληματικά το άρθρο, όποιος έχει όρεξη τα βρίσκει.

* Και κλείνω με μια φωτογραφία που κυκλοφορεί στη μπλογκόσφαιρα -δεν ξέρω αν είναι αυθεντική, νομίζω πως αναφέρθηκε ότι είναι από κατάλογο ζαχαροπλαστείου κάπου στη Θράκη.

Όπως βλέπετε, η Coca Cola Light αποδόθηκε κόκα κόλα Φως. Βέβαια, είναι περίεργο να έγινε τέτοιο λάθος, διότι το λάιτ σε φαγητά και ποτά το ξέρουμε καλά, γι’ αυτό και έχω επιφυλάξεις για την αυθεντικότητα.

.

* Ή μάλλον, να κλείσουμε με ένα ποίημα, διότι το ζητάει η μέρα.

Βλέπετε, η σημερινή μέρα, 29 Ιουλίου, είναι μια από τις λίγες ημερομηνίες της χρονιάς που έχει το δικό της ποίημα, δηλαδή ποίημα με τίτλο «29 Ιουλίου».

Πρόκειται για ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη (1919-2005), ο οποίος γεννήθηκε στις 29 Ιουλίου 1919:

29 Ιουλίου

29 Ιουλίου, αποφράδα ημέρα
της μη γεννήσεώς μου
βρίσκομαι βαθιά μες στα νερά
της θάλασσας του Πόρου
νεοφώτιστος
συντροφιά με τους φίλους μου
τα ψάρια.

from Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία